نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز چهارشنبه ۱۲ آذر، با تصویب ماده یک طرح اصلاح قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی و قانون مدنی ـ موسوم به «طرح اصلاح قانون مهریه» ـ سقف ۱۴ سکه تمام بهار آزادی را به عنوان مبنای اعمال ضمانت های قانونی مهریه تعیین کردند!
این مصوبه که با ۱۷۷ رای موافق، ۴۳ رای مخالف و ۸ رای ممتنع از مجموع ۲۳۴ نماینده حاضر به تصویب رسید، مقرر می کند اعمال ضمانت هایی همچون حبس صرفا تا سقف ۱۴ سکه امکان پذیر باشد و مهریه های مازاد بر این میزان، تنها با احراز توان مالی زوج قابل مطالبه خواهد بود؛ تغییری که به گفته موافقان، پس از ماه ها بررسی در کمیسیون قضائی و حقوقی، با هدف اصلاح روند رسیدگی به پرونده های مهریه، کاهش زندانیان مالی و هم سویی قانون با شرایط اقتصادی و اجتماعی کشور به مرحله اجرا رسیده است. در ادامه با بهترین وکیل مهریه شیراز همراه باشید.
قانون جدید مهریه ۱۴ سکه چیست؟
قانون جدید مهریه ۱۴ سکه که در مجلس شورای اسلامی در سال ۱۴۰۴ تصویب شده است، ناظر بر نحوه اجرای مهریه و ضمانت اجرای عدم پرداخت آن است. بر اساس این قانون، تنها تا سقف ۱۴ سکه امکان اعمال ضمانت های کیفری از جمله بازداشت وجود دارد و نسبت به مازاد آن، صرفا در صورت اثبات ملائت و توانایی مالی مرد، امکان وصول از طریق فرآیندهای حقوقی فراهم خواهد بود.
بیشتر بدانید: مهریه عندالاستطاعه
قانون گذار در این مصوبه تصریح کرده است که این تغییر به معنای حذف یا کاهش میزان مهریه زنان نیست، بلکه صرفا شیوه اجرای آن را تعدیل می کند. از این رو، زن همچنان حق مطالبه کل مهریه مندرج در عقدنامه را دارد و تنها تفاوت ایجاد شده، محدود شدن ضمانت اجرای حبس به ۱۴ سکه است.
در عین حال، این قانون با واکنش های متفاوتی همراه بوده است؛ موافقان آن را اقدامی در جهت کاهش آسیب های اجتماعی و تعدیل فشار بر نظام قضایی می دانند و منتقدان نسبت به تضعیف ضمانت اجرای حقوق مالی زنان ابراز نگرانی کرده اند. با این وجود، مهریه در هر میزان که تعیین شود، همچنان یک دین قانونی محسوب می شود.
تصویب قانون جدید مهریه در مجلس
بر اساس مصوبه مجلس، سقف ضمانت اجرای کیفری مهریه از ۱۱۰ سکه به ۱۴ سکه کاهش یافته است. در چارچوب این قانون، پرداخت ۱۴ سکه از سوی زوج، مانع از اعمال مجازات بازداشت بابت باقی مهریه خواهد شد، اما حق مطالبه مابقی مهریه از بین نمی رود و در صورت اثبات توان مالی مرد، قابل وصول خواهد بود. در صورت اعسار از پرداخت مهریه، اگر ثابت گردد که مرد توانایی پرداخت مهریه را ندارد، دادگاه آن را به صورت اقساطی تقسیم بندی می کند مرد به صورت اقساطی می تواند آن را پرداخت کند.
نمایندگان مجلس تأکید کرده اند که این اصلاح، فقط ناظر بر شیوه اجراست و اعتبار مهریه های سنگین تعیین شده در عقدهای گذشته را خدشه دار نمی کند. همچنین، استفاده از ابزارهای حقوقی مکمل مانند شروط ضمن عقد از جمله وکالت در طلاق، حق اشتغال و حق خروج از کشور، همچنان به عنوان راهکارهای حمایتی برای زنان مورد توجه قانون گذار قرار دارد.
مطالعه بیشتر: ابرا مهریه در طلاق توافقی
قانون جدید مهریه از چه زمانی اجرا می شود؟
قانون جدید مهریه ۱۴ سکه پس از تصویب در مجلس، پس از ابلاغ رسمی، لازم الاجرا خواهد شد. با ابلاغ این قانون به قوه قضائیه و مراجع ذی ربط، مفاد آن در پرونده های جاری و دعاوی جدید مهریه اعمال می شود. هرچند زمان دقیق اجرا منوط به فرآیند ابلاغ و تدوین آیین نامه های اجرایی است، اما اصل مصوبه اکنون جنبه قانونی یافته است.
قانون جدید مهریه چند سکه است؟
بر خلاف برداشت عمومی، قانون جدید مهریه عدد مشخصی را برای تعیین مقدار مهریه مقرر نکرده است. این قانون دخالتی در میزان مهریه توافق شده میان زوجین ندارد، بلکه تنها سقف ضمانت اجرای کیفری عدم پرداخت مهریه را ۱۴ سکه تعیین کرده است. بنابراین، مهریه می تواند بیش از این مقدار تعیین شود، اما وصول مازاد آن منوط به اثبات توانایی مالی زوج خواهد بود و ضمانت اجرای حبس نسبت به آن اعمال نمی شود.
مطالعه مرتبط: تغییر مهریه بعد از عقد
حق ثبت مهریه از چه زمانی اجرا می شود؟
حق ثبت مهریه، هزینه ای است که زوجه برای آغاز فرآیند رسمی مطالبه مهریه در دفاتر ثبت اسناد رسمی یا مراجع قضایی پرداخت می کند. بر اساس مقررات موجود، مطالبه مهریه تا سقف ۱۴ سکه مستلزم پرداخت حق ثبت است و پس از آن، امکان پیگیری قانونی مهریه فراهم می شود.
میزان این هزینه معمولا بر مبنای درصدی از ارزش روز مهریه محاسبه می شود و هدف آن، سامان دهی فرآیند مطالبه مهریه از مسیر رسمی و قانونی و حفظ حقوق طرفین دعواست.
در مجموع، با تصویب قانون مهریه ۱۴ سکه، نظام حقوقی کشور از الگوی پیشین مبتنی بر ضمانت اجرای گسترده حبس فاصله گرفته و به سمت سازوکاری حرکت کرده است که ضمن کاهش فشار بر نظام قضایی و زندان ها، اصل حق مالی زن را نیز محفوظ نگه می دارد.
