همانطور که می‌دانید، وارد کردن آسیب و ضرب و جرح به دیگران جرم بوده و بسته به اینکه عمدی باشد یا غیر عمدی مجازات متفاوتی دارد. با توجه به اینکه اشخاص عادی با قوانین و مقررات و همچنین رویه قضایی آشنایی کافی نداشته و همچنین در تنظیم لوایح قانونی دارای تخصص لازم نیستند، بهتر است در خصوص پرونده‌های کیفری مربوط به ضرب و جرح از خدمات حقوقی بهترین وکیل ضرب و جرح در شیراز استفاده کنند. بهترین وکیل شیراز در این مقاله به معرفی انواع ضرب و جرح، مجازات آن و قوانین مرتبط با آن و نیز نقش وکیل در پیشبرد چنین پرونده‌هایی پرداخته است. پس تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
تعریف ضرب و جرح
ضرب، به معنای زدن، به صدماتی گفته می‌شود که وارد کردن آن‌ها صرفا منجر به کبودی، سرخ شدگی یا تورم و… شده و آثاری از پاره شدن نسوج و یا خون ریزی بر جای نمی‌گذارد.
جرح، به معنای زخم زدن، به آسیب‌هایی گفته می‌شود که باعث از هم جدا شدن بافت‌های بدن شده و با خون ریزی ظاهری و بیرونی همراه است.
انواع ضرب و جرح
بنابر اظهارات بهترین وکیل ضرب و جرح در شیراز، ضرب و جرح انواعی دارد که در ادامه به آن ها می‌پردازیم:
- سوءنیت و قصد قبلی در ضرب و جرح
ضرب و جرح عمدی
چنانچه شخصی با سوء نیت و قصد قبلی آسیبی به دیگری وارد کند، این نوع ضرب و جرح را در دسته ضرب و جرح عمدی قرار می‌دهند. همچنین ممکن است جانی یا وارد کننده آسیب، قصدی برای ایراد جنایت نسبت به تمامیت جسمانی یا ضرب و جرح طرف مقابل نداشته باشد، اما عملی انجام دهد که این عمل باعث ایجاد آسیب شود.
به طور کلی شرایط عمدی و بودن ضرب و جرح شامل موارد زیر است:
- در صورتی که قصد انجام این کار در شخص وجود داشته باشد.
- زمانی که شخص قصد انجام جنایت را دارد، اما انتظار اتفاق پیش آمده را ندارد.
- زمانی که شخص نه قصد انجام جنایت و نه انتظار واقعه پیش آمده را دارد، اما مجنی علیه از شرایط جسمانی سالمی برخوردار نیست و شخص نسبت به این موضوع آگاهی دارد.
- زمانی که شخص قصد انجام جنایت را دارد، اما برای این کار شخص خاصی را مد نظر ندارد.
- ضرب و جرح غیر عمدی
ضرب و جرح غیر عمدی ضرب و جرحی است که مشمول تعریف عمدی نشود. به این معنا که نه با قصد و سوء نیت بوده و نه کشنده باشد.
- ضرب و جرح بدون آثار
گاهی ممکن است در منازعه و اختلافاتی که بین طرفین دعوا ایجاد می‌شود ضرباتی که به طرف مقابل وارد می‌آید هیچگونه آثار و علائمی را از خود بر جای نگذارد. در چنین شرایطی، دیه و قصاص تعیین نمی‌شود و مرتکب مطابق با ماده ۵۶۷ قانون مجازات اسلامی به حبس یا شلاق تعزیری درجه هفت محکوم می‌شود.
- ضرب و جرح با سلاح سرد
ضرب و جرح می‌تواند با یک وسیله خارجی و یا بدون وسیله خارجی توسط مرتکب صورت بگیرد. سلاح سرد شامل وسایل، آلات و ادواتی است که برخلاف اسلحه‌های گرم در اثر استفاده، صدا، شعله و حرارت ایجاد نمی‌کند و اصابت آن‌ها به بدن منجر به ایجاد پارگی، خون ریزی، از کار افتادن موقت یا دائم اعضا و در نهایت آسیب جسمی و روحی یا فوت می‌شود. سلاح سرد انواع و اقسام متفاوتی دارد از جمله: چاقو، چوب، لوله، سنگ، قمه و… .
- ضرب و جرح با سلاح گرم
در چنین مواردی نسبت به شدت جراحتی که از طریق سلاح گرم ایجاد می شود ممکن است منجر به قتل یا آسیب غیرقابل جبرانی شود که در این گونه موارد مطابق تعاریف پیش بینی شده در قانون مجازات اسلامی جنایت مذکور می تواند عمدی یا غیرعمدی باشد. در صورتی که به واسطه استفاده از سلاح گرم ضرب و جرحی حادث شود مرتکب علاوه بر قصاص یا دیه به مجازات حمل سلاح غیر مجاز نیز محکوم خواهد شد.
- ضرب و جرح زن توسط شوهر
زندگی زناشویی همیشه با صلح و صفا همراه نیست و گاهی ممکن است بین زوجین اختلافاتی نیز پیش بیاید و به بحث و جدل کشیده شود. حتی ممکن است که از حد بحث کردن نیز فراتر رفته و به آسیب رساندن و ضرب و جرح نیز منتهی گردد. در چنین مواردی اگر اختلاف منجر به ضرب و جرح گردد، بسته به اینکه عمدی یا غیرعمدی باشد، براساس قانون مجازات قصاص یا دیه و حتی حبس را در پی خواهد داشت.
فرایند رسیدگی به جرم ضرب و جرح
- مراجعه به دفتر خدمات قضایی
- طرح شکایت کیفری با عنوان ضرب و جرح در دفاتر قضایی
- اعلام تاریخ، مکان و زمان دقیق وقوع جرم.
- مشخص شدن شعبه‌ی دادگاه رسیدگی
- ارسال پرونده به کلانتری محلی که جرم در آنجا صورت گرفته است.
- تحقیقات اولیه.
- ارسال ادله موجود و تحقیقات انجام شده به دادگستری
- رسیدگی در دادگاه کیفری دو و صدور رای و حکم
- صدور قرار منع تعقیب
- مهلت 10 روزه برای اعتراض
- صدور قرار جلب به دادرسی
- ارسال پرونده به یکی از شعب کیفری
شرایط اثبات ضرب و جرح
- اقرار
- علم قاضی (گاهی تشخیص این موضوع تنها با نامه پزشک قانونی و تشخیص قاضی پرونده اثبات می شود.)
- شهادت شهود
- اجرای قسامه
نحوه تعقیب و محکومیت مرتکب جرم
محکومیت ضارب به پرداخت دیه مشروط به این مسئله است که شخص آسیب دیده شکایت کرده و دیه صدمات وارد شده به خود را تقاضا کرده باشد. اما اگر ضرب و جرح، منتهی به یکی از آسیب‌های شدید مندرج در ماده 614 یا تبصره های آن شده باشد، یا از سلاح و چاقو استفاده شده باشد، برای تعقیب متهم، ضرورتی به شکایت شاکی خصوصی نیست و حتی بدون شکایت مصدوم نیز مرجع قضایی متهم را تعقیب کرده و مجازات می‌کند.
در این حالت جرم ضرب و جرح عمدی از جرایم غیرقابل گذشت است و برای تعقیب متهم نیازی به شکایت شاکی وجود ندارد؛ زیرا با ارتکاب آن به جامعه زیان وارد می‌شود و به همین‌جهت، جرم جنبه‌ی عمومی دارد. اما اگر ضرب و جرح، نه به نتایج شدید در ماده ۶۱۴ منتهی شود، و نه از سلاح و چاقو استفاده شده باشد، تعقیب متهم منوط به شکایت شاکی خصوصی است و در این فرض، شخص آسیب دیده فقط می‌تواند مطالبه‌ی دیه نماید.
مجازات ضرب و جرح
مجازات ضرب و جرح عمدی
براساس قانون مجازات اسلامی مجازات ضرب و جرح عمدی قصاص است. در صورتی که امکان اجرای قصاص وجود نداشته باشد دیه و تعزیر تعیین می‌شود. براساس ماده 386 قانون مجازات اسلامی مجازات جنایت عمدی بر عضو در صورت تقاضای مجنی علیه یا ولی او و وجود سایر شرایط مقرر در قانون، قصاص و در غیر این صورت مطابق قانون دیه و تعزیر تعیین می‌شود.
علاوه بر این، براساس ماده 614 قانون مجازات اسلامی هرکس عمدا به دیگری جرح یا ضربی وارد آورد که موجب نقصان یا شکستن یا از کارافتادن عضو یا منتهی به مرضی دائمی یا فقدان یا نقص یکی از حواس یا منافع یا زوال عقل مجنی علیه گردد، در مواردی که قصاص امکان نداشته باشد، چنانچه اقدام وی موجب اخلال در نظم و صیانت و امنیت جامعه گردد به شش ماه تا دو سال حبس محکوم خواهد شد و در صورت درخواست مجنی علیه به پرداخت دیه نیز محکوم می‌شود.
مجازات ضرب و جرح غیر عمدی
براساس قانون مجازات اسلامی مجازات ضرب و جرح غیر عمدی دیه و تعزیر است. بنابراین در صورتی که فردی جرم غیر عمدی را علیه اعضای دیگری مرتکب شود، باید دیه‌اش را بپردازد.
دیه ضرب و جرح
طبق قانون مجازات اسلامی دیه صدماتی که در اثر آن رنگ پوست صورت تغییر کند به شرح زیر است:
- سیاه شدن: معادل شش هزارم دیه کامل
- کبود شدن: معادل سه هزارم دیه کامل
- سرخ شدن: معادل یک و نیم هزارم دیه کامل
شرایط قصاص در ضرب و جرح
برای این که جرح موجب قصاص شود، باید شرایط عمومی قصاص و شرایط اختصاصی قصاص عضو وجود داشته باشد.
شرایط عمومی قصاص در ضرب و جرح
شرایط عمومی قصاص از ماده 301 به بعد قانون مجازات اسلامی ذکر شده است.
شرایط اختصاصی قصاص عضو
- رابطه جارح با مجروح، پدر و فرزندی نباشد.
- جارح مسلمان و مجروح غیر مسلمان نباشد.
- یکی بودن محل عضو مورد قصاص با مورد جنایت
- مساوی بودن مقدار جنایت
- خوف تلف مرتکب یا صدمه بر عضو دیگر نباشد
- قصاص عضو سالم در مقابل عضو ناسالم نباشد
- قصاص عضو اصلی در مقابل عضو غیر اصلی نباشد
- قصاص عضو کامل در مقابل عضو ناقص نباشد.
دفاع مشروع در مقابل ضرب و جرح
اگر شخصی در مقام دفاع از جان، مال و ناموس خود یا دیگری و یا آزادی تن خود یا دیگری در برابر تجاوز یا خطر قریب الوقوع عملی انجام دهد و آن عمل ذاتا جرم محسوب شود (مثل قتل، ضرب و جرح و…)، در صورتی اقدام او دفاع مشروع محسوب خواهد شد که:
- دفاع او متناسب با تجاوز و خطر باشد، نه بیشتر از حد لازم.
- امکان توسل به مامورین انتظامی بدون فوت وقت ممکن نباشد. یا مداخله آن‌ها در رفع تجاوز یا خطر موثر نباشد.
- دفاع از جان، ناموس، مال و یا آزادی دیگری زمانی مشروع حساب می‌شود که خودش قدرت دفاع نداشته و نیاز به کمک داشته باشد.
درخواست بهترین وکیل ضرب و جرح در شیراز برای رسیدگی به پرونده های ضرب و جرح
مشاوره حقوقی با بهترین وکیل شیراز علاوه بر اینکه در پیشبرد روند پرونده آن‌ها موثر است، ممکن است گام نخستین برای شروع و اقامه دعوا توسط اشخاص نیز باشد. در صورتی که قصد شکایت در خصوص جرم ضرب و جرح را دارید و یا اینکه در پیشبرد بهتر پرونده خود به صورت علمی و قانونی نیازمند حمایت و پشتیبانی یک وکیل متخصص در کنار خود هستید، از مشاوره رایگان 30 دقیقه‌ای وکیل پایه یک دادگستری سجاد محمدی در این زمینه استفاده کنید.
