سفته یا فته طلب، یکی از اسناد تجاری رسمی است که به موجب آن، صادرکننده تعهد می‌کند مبلغ مشخصی را در تاریخ تعیین شده یا عندالمطالبه به دارنده آن پرداخت نماید. سفته مانند چک، وسیله‌ای برای پرداخت و تضمین تعهدات مالی محسوب می شود و در روابط تجاری، کاری، پیمانکاری و حتی شخصی کاربرد گسترده‌ای دارد. در بسیاری از قراردادهای پیمانکاری، سفته حسن انجام کار به عنوان ضمانت اجرای صحیح تعهدات طرف مقابل با ذکر دلیل صدور دریافت می شود.
اما در صورتی که صادرکننده سفته، مبلغ آن را در تاریخ مقرر پرداخت نکند، دارنده سفته می‌تواند از دو روش حقوقی برای پیگیری حقوق خود استفاده کند: واخواست سفته و دادخواست سفته. در این مقاله به‌طور کامل تفاوت این دو روش را بررسی خواهیم کرد تا افراد با آگاهی بیشتر بتوانند از حقوق خود دفاع کنند.
واخواست سفته چیست؟
واخواست، اقدامی رسمی و تشریفاتی است که دارنده سفته می‌تواند در صورت عدم پرداخت سفته در سررسید آن، انجام دهد. واخواست در واقع نوعی اعتراض رسمی نسبت به عدم پرداخت سفته می باشد که باید در مهلت قانونی انجام گیرد. سجاد محمدی به عنوان بهترین وکیل چک و سفته در شیراز آماده پاسخگویی به شما می باشد.
ویژگی‌های واخواست سفته :
- مهلت قانونی: واخواست باید ظرف مدت 10 روز از تاریخ سررسید سفته انجام گیرد.
- مرجع صالح: واخواست‌نامه در اداره اجرای ثبت اسناد یا دادگستری تنظیم و ابلاغ می‌شود.
- تشریفات رسمی: در واخواست، فرم خاصی تنظیم می‌گردد که حاوی اطلاعات دقیق سفته، مبلغ، تاریخ سررسید و مشخصات صادرکننده می باشد.
- اثر حقوقی: اگر دارنده سفته ظرف مهلت قانونی اقدام به واخواست نماید، می‌تواند تقاضای صدور قرار تأمین خواسته کند یا تمامی مسئولان سفته را به پرداخت مبلغ متعهد کند.
واخواست سفته نشان‌دهنده اقدام سریع، جدی و به‌موقع، دارنده برای حفظ حقوق قانونی خود است و در دعوی حقوقی بعدی نیز امتیازات خاصی برای وی فراهم می سازد. پس از واخواست رسمی سفته، دارنده می‌تواند با تنظیم دادخواست بدوی نسبت به مطالبه مبلغ سفته از طریق دادگاه اقدام کند.
دادخواست سفته یعنی چه؟
دادخواست سفته به معنای اقدام حقوقی دارنده سفته برای طرح دعوی در دادگاه علیه صادرکننده یا مسئول پرداخت سفته می باشد. برخلاف واخواست، دادخواست نیازی به انجام در مهلت 10 روزه ندارد، اما بدون واخواست، برخی امتیازات قانونی مانند قرار تأمین خواسته ممکن است قابل دستیابی نباشد.
بیشتر بخوانید: نکات مهمی که هنگام انتقال سندها باید بدانید!
ویژگی‌های دادخواست سفته :
- فرم رسمی دادخواست: دارنده باید فرم دادخواست را تکمیل کند و مدارک مربوط به سفته را ضمیمه نماید.
- ارائه به دادگاه عمومی حقوقی: مرجع رسیدگی، دادگاه محل اقامت خوانده (صادرکننده سفته) می باشد.
- بدون محدودیت زمانی خاص: معمولاً مهلت طرح دعوی، 5 سال از تاریخ سررسید سفته است.
- صدور رای قطعی: در صورت اثبات بدهی، دادگاه حکم به پرداخت وجه سفته را صادر خواهد کرد.
بنابراین دادخواست، مسیر قضایی برای وصول مبلغ سفته است که اغلب پس از گذشت زمان یا عدم امکان واخواست مطرح می‌گردد.
بیشتر بخوانید: انواع جرم کلاهبرداری، اثبات و مجازات قانونی هر کدام
واخواست و دادخواست سفته چه تفاوتی دارند؟
واخواست و دادخواست، هر دو از ابزارهای حقوقی برای پیگیری عدم پرداخت سفته می باشند، اما از نظر ماهیت، زمان‌بندی، مرجع رسیدگی، آثار حقوقی و تشریفات قانونی تفاوت‌های قابل توجهی با هم دارند. واخواست اقدامی فوری و رسمی است که ظرف 10 روز از تاریخ سررسید سفته باید انجام گیرد و هدف آن ثبت اعتراض قانونی نسبت به عدم پرداخت مبلغ سفته می باشد. در مقابل، دادخواست سفته طرح دعوی در دادگاه حقوقی برای وصول مبلغ آن است که معمولاً پس از بی‌نتیجه ماندن مذاکرات یا واخواست، مطرح می‌گردد.
واخواست به عنوان مرحله‌ی مقدماتی و تسهیل‌گر، جایگاه مهمی در فرآیند وصول سفته دارد، اما دادخواست، مسیر رسمی برای دریافت حکم قضایی می باشد. هر یک از این دو ابزار در شرایط خاص خود کاربرد دارند و انتخاب صحیح میان آن‌ها نیازمند درک کامل از تفاوت‌ها و مشورت با یک مشاور یا وکیل متخصص در حوزه اسناد تجاری می باشد.
آیا می‌توان بدون واخواست، سفته را مطالبه کرد؟
بله، مطالبه سفته بدون واخواست نیز امکان‌پذیر می باشد، اما این کار ممکن است برخی محدودیت‌ها و معایبی را در پی داشته باشد. برای نمونه:
اگر دارنده سفته بدون واخواست اقدام به دادخواست نماید، نمی‌تواند تقاضای تامین خواسته فوری کند، زیرا اثبات فوریت و جدیت طلب سخت‌تر خواهد بود.همچنین در صورت وجود ظهرنویس (کسی که پشت سفته را امضا کرده است)، دارنده نمی‌تواند بدون واخواست، او را ملزم به پرداخت نماید.
با این حال، اگر صادرکننده اصلی سفته در دسترس است و مدارک کافی برای اثبات طلب نیز وجود دارد، طرح دادخواست مستقیم هم می‌تواند مؤثر واقع شود. در پرونده‌های ساده و بدون پیچیدگی، ممکن است دادگاه رای به نفع خواهان صادر نماید، حتی اگر واخواست انجام نگرفته باشد.
برای اطلاعات بیشتر: ابطال قرارداد و شرایط آن، نحوه ی پیگیری
نتیجه‌گیری
در مسیر وصول وجه سفته، دو روش حقوقی اصلی وجود دارد: واخواست سفته و دادخواست سفته. واخواست اقدامی فوری، اعتراضی و تشریفاتی است که ظرف مهلت 10 روز از تاریخ سررسید انجام می‌شود و مزایای ویژه‌ای همچون تأمین خواسته و پیگیری از ظهرنویس را فراهم می‌سازد. در مقابل، دادخواست، مسیری قضایی برای طرح دعوی و دریافت حکم دادگاه نسبت به سفته است.
اگرچه می‌توان بدون واخواست نیز سفته را مطالبه نمود، اما شناخت دقیق تفاوت واخواست و دادخواست سفته به افراد کمک می‌کند تا در شرایط مختلف، بهترین راهکار حقوقی را برگزینند. برای انتخاب بهترین مسیر، مشاوره با یک وکیل متخصص امری ضروری است. تیم حقوقی بهترین وکیل شیراز سجاد محمدی آماده ارائه مشاوره تخصصی و پیگیری قضایی پرونده‌های مرتبط با سفته، چک و اسناد تجاری شما هستند.
