استحقاق نفقه به زن در عقد دائم و عقد موقت قوانین متفاوتی دارد. در عقد موقت زن مستحق پرداخت نفقه نیست. با این حال مهریه در عقد موقت و در عقد دائم به عنوان حق زن در نظر گرفته می شود. در قانون مدنی مواد مختلفی در مورد چگونگی تعلق مهریه به زن، نوع مهریه، نحوه محاسبه آن و نحوه مطالبه آن تعیین شده است. در این مقاله قصد داریم در مورد قانون جدید مهریه که چند سکه است صحبت کنیم.
مهریه یکی از مهم ترین حقوق مالی زن در عقد نکاح دائم می باشد که با هدف حمایت مالی از زن در روابط زناشویی وضع می گردد. طبق قوانین جمهوری اسلامی ایران، مهریه می تواند وجه نقد، سکه، مال منقول یا غیرمنقول باشد که با توافق طرفین در زمان عقد تعیین می گردد و بسته به توافق طرفین می تواند کم یا زیاد باشد.
قانون جدید مهریه در سال ۱۴۰۴ و مواد آن
مهریه در شرع مقدس اسلام حقی برای زنان در نظر گرفته شده است و اگر در نکاح دائم زمان خواندن صیغه عقد مهریه تعیین نشده باشد به این معنا نیست که به زن دیگر مهریه ای تعلق نمی گیرد. طبق قانون جدیدی که از سوی مجلس شورای اسلامی تصویب شده، تغییراتی در نحوه اجرای مهریه اعمال شده است، بدون اینکه در اصل حق مهریه یا مقدار آن مداخله ای صورت گرفته باشد.
قانون گذار همچنان در تعیین مقدار مهریه (تعداد سکه یا نوع مال) دخالتی ندارد و این موضوع تابع توافق زن و مرد می باشد. اما اصلاحات جدید در سال 1404 بیشتر ناظر بر روند مطالبه، اجرا و تعیین تمکن مالی زوج می باشد. مهم ترین تغییرات عبارتند از:
- الزام به ثبت دقیق نحوه پرداخت مهریه در عقدنامه (نقد، عند المطالبه، عند الاستطاعه)
- کاهش فشارهای اجرایی مانند حبس بدهکار مهریه در صورتی که عدم استطاعت مالی ثابت شود
- امکان ارجاع زوجین به سازش و داوری در پرونده های مطالبه مهریه
- ایجاد سازوکار دقیق برای بررسی توان مالی زوج پیش از صدور حکم جلب
تصویب قانون های جدید مربوط به مهریه در مجلس
دو قانون جدید به مواد مهریه اضافه شده که متناسب با تغییر شاخص قیمت سالانه زمان تادیه نسبت به سال اجرای عقد، توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تعیین، محاسبه و پرداخت خواهد شد. اما آیا امکان تغییر مهریه پس از ازدواج وجود دارد؟ جزئیات و پاسخ کامل را می توانید در تغییر مهریه بعد از عقد بخوانید.
تغییرات اجرایی در قانون جدید مهریه ۱۴۰۴
با توجه به ماده قانونی گفته شده، اگر زن مطالبه مهریه از طریق دادگاه انجام دهد و یا مرد بخواهد برای بری الذمه شدن خود مهریه زن را بپردازد مهریه مطابق با شاخص قیمت سالانه که بانک مرکزی تعیین می کند پرداخت خواهد شد و در غیر این صورت مرد مدیون زن باقی خواهد ماند.
برای مطالعه: راه های مطالبه ی مهریه + مراحل آن
بسیاری گمان می کنند که اگر مهریه بیش از ۱۱۰ سکه تعیین شده باشد، فقط همان ۱۱۰ سکه قابل مطالبه است و خیلی ها تصور دارند که اگر زن برای مثال مهریه اش ۵۰۰ سکه باشد، فقط ۱۱۰ سکه را می تواند مطالبه کند. این تصور نادرست است. مطابق قانون جدید ۱۴۰۴ و ماده ۲۲ قانون حمایت خانواده، تعیین مهریه محدود نشده است و زن می تواند کل مهریه را مطالبه کند؛ اما ضمانت اجرای قانونی تا سقف ۱۱۰ سکه قابل اجراست. مازاد بر آن نیازمند اثبات توان مالی مرد است.
مهریه تا ۱۱۰ سکه به طور مستقیم مشمول ضمانت اجرای کیفری است؛ اگر مهریه بیش از این مقدار باشد، اجرای مازاد تنها پس از بررسی ملائت زوج و اثبات توانایی مالی او امکان پذیر خواهد بود. بدیهی است که امکان درخواست اعسار توسط زوج نیز برقرار است.
مطالعه بیشتر: مهریه در دوران عقد | طلاق و مهریه در دوران عقد چگونه است؟
اصلاحات جدید در نحوه اثبات اعسار و اجرای مهریه
طبق ماده 7 قانون جدید نحوه اجرای محکومیت های مالی مصوب در مواردی که وضعیت سابق مرد دلالت بر توانایی مالی وی داشته یا در عوض دین، مالی دریافت کرده یا به هر نحو مالی بدست آورده باشد اثبات اعسار بر عهده زوج می باشد، مگر اینکه ثابت کند آن مال تلف حقیقی یا حکمی می باشد. در مواردی که مرد در برابر دین، مالی دریافت نکرده باشد، بار اثبات توانایی مالی بر عهده زن است. اگر زن نتواند ملائت فعلی یا سابق مرد را ثابت کند، ادعای اعسار با سوگند زوج و طبق قانون آیین دادرسی مدنی پذیرفته می شود.
بر اساس اعلام کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس، موادی از قانون نحوه اجرای محکومیت های مالی در رابطه با مهریه، به شرح زیر اصلاح و در کمیسیون مزبور، تصویب گردیده است:
- در صورت ارائه دادخواست اعسار از جانب زوج، تا زمانی که توانایی مالی او ثابت نشده باشد، امکان حبس وی وجود نخواهد داشت.
- زوجه می تواند با ارائه سند مهریه خود به ادارات ثبت، از قسمت اجرائیات ثبت، مهریه خود را به اجرا بگذارد و نیاری به ارائه دادخواست و اجرای مهریه، از طریق دادگاه نمی باشد.
در هر مرحله از رسیدگی به دعوای مهریه یا حتی پرونده های مربوط به جدایی، مشاوره با بهترین وکیل طلاق توافقی شیراز می تواند نقش مؤثری در تسریع روند حقوقی و جلوگیری از تضییع حقوق طرفین ایفا کند.
قانون جدید مهریه از چه زمانی اجرا می شود؟
قانون جدید مهریه همان آخرین مصوبه مجلس در خصوص شرایط پرداخت مهریه و ضمانت اجرای عدم رعایت آن می باشد. طبق ماده 22 قانون حمایت خانواده، جدید ترین قانون در خصوص شرایط پرداخت مهریه همان است که اکنون لازم الاجراست و در محاکم نیز اجرا می شود. چنانچه مهریه زوجه حین عقد تا 110 عدد سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، مطالبه و دریافت آن با تنظیم دادخواست و درخواست صدور اجرائیه می باشد و مرجع اجرای کننده حکم نهایی موظف است که تقاضای زوجه یا نماینده قانونی محکوم له نسبت به شناسایی اموال محکوم علیه و توقیف آن تا میزان محکوم به اقدام کند.
مطالعه بیشتر: ابرا مهریه در قبال طلاق
بر اساس قانون اصلاح مهریه، تا سقف 14 سکه مهریه، از پرداخت حق ثبت معاف می باشد. اگر چنانچه مهریه زوجه بیش از 110 عدد سکه تمام بهار آزادی تعیین شود، میزان مازاد بر 110 عدد سکه تنها در صورت تمکن مالی زوج پرداخت خواهد شد. البته این امر مانع از اجرای مقررات محاسبه مهریه به نرخ روز نخواهد شد. این قانون به تصویب رسیده و از اکنون لازم الاجرا می باشد. بنابراین در پاسخ به این پرسش که قوانین از کی اجرا میشود باید بگوییم که از هم اکنون قوانین مزبور اجرایی هستند.
تعداد سکه در قانون جدید مهریه چند تاست؟
همیشه سوالاتی از این قبیل که قانون جدید مهریه چند سکه است؟ و یا اینکه قانون جدید مهریه عندالاستطاعه چیست؟ یا بر اساس بخشنامه جدید مهریه تا سقف چند سکه است؟ قانون جدید مهریه 14 سکه چیست؟ به ذهن ما می رسد که در ادامه به این موضوعات خواهیم پرداخت.
مطابق ماده 22 قانون مدنی:
«هرگاه مهریه در زمان وقوع عقد 110 سکه تمام بهار آزادی یا معادل آن باشد، وصول آن مشمول مقررات ماده (۲) قانون اجرای محکومیت های مالی می گردد. اما چنانچه مهریه، بیشتر از این میزان باشد در خصوص مازاد، فقط ملائت زوج ملاک پرداخت می باشد و رعایت مقررات مربوط به محاسبه مهریه به نرخ روز کماکان الزامی می باشد.»
بنابراین در پاسخ به پرسش تعداد سکه در قانون جدید مهریه چند تاست باید بگوییم که تعیین تعداد مهریه مشمول قانون نمی باشد و قانون گذار در نحوه تعیین مهریه دخالتی ندارد و نمی تواند تعداد را مشخص کند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد قانون جدید مهریه می توانید از بهترین وکیل مهریه در شیراز کمک بگیرید.
آیا می توان برای عقد دائم مهریه تعیین نکرد؟
در عقد دائم، تعیین مهریه الزامی نمی باشد و حتی اگر در زمان عقد مهریه ای ذکر نگردد، ازدواج صحیح می باشد. اما در عرف جامعه ایران، تعیین مهریه (هرچند به شکل مهریه عندالمطالبه یا عندالاستطاعه) در زمان عقد امری رایج است. نکته مهم تر این است که در مهریه عندالاستطاعه، زن تنها در صورت توانایی مالی مرد می تواند مهریه اش را مطالبه نماید، در حالی که در مهریه عندالمطالبه، به محض مطالبه زن، مرد مکلف به پرداخت آن می باشد.
نتیجه گیری درباره قانون جدید مهریه
قانون جدید مهریه 1404 نه سقفی برای مهریه تعیین نموده و نه در اصل این حق زن، دخالتی کرده است. بلکه هدف اصلی آن، سامان دهی به روند مطالبه مهریه، کاهش استفاده ابزاری از آن و جلوگیری از ورود ناعادلانه افراد به زندان به دلیل ناتوانی واقعی در پرداخت مهریه می باشد. وکیل دادگستری شیراز سجاد محمدی، با اشراف به اصلاحات جدید، می توانند مسیر حقوقی مطالبه یا دفاع در برابر مهریه را برای موکل خود هموارتر سازند. در نهایت، به شما توصیه می کنیم که برای هرگونه اقدام قضایی یا توافق درباره مهریه، از راهنمایی وکیل دادگستری شیراز که متخصص در امور خانواده و مهریه باشد، استفاده کنید تا از پیچیدگی های حقوقی آن آگاه شوید.
