جرائم رایانهایی و مجازات آنها
دسته بندی جرائم رایانهایی مبحث جدی و امروزی است که با وجود اینکه ورود تکنولوژی به زندگی روزمره انسانها مزایا و امتیازات بسیار زیادی را به همراه داشته و زندگی را آسانتر نموده است؛ اما تقریبا به همان میزان نیز قدرت آسیب رساندن دارد. نمونهایی از این تکنولوژی، راینهها و قابلیت اتصال آنها به اینترنت است که توسط برخی از افراد سودجو مورد سوءاستفاده قرار گرفته و هنجارهای اجتماعی زیادی را نقض نمودهاند. با گذشت زمان و زیاد شدن هنجار شکنیها (افزایش اقدامات مجرمانهایی همچون کلاهبرداری و جعل اینترنتی، جاسوسی سایبری و …) قوانینی با عنوان «قوانین جرایم رایانهایی» به منظور محافظت از حقوق افراد جامعه وضع شد.
طبق این قوانین ارتکاب هرگونه عمل سایبری مجرمانه، مجازاتی به دنبال خواهد داشت. به همین جهت در این مقاله انواع جرایم رایانهای و مجازات آنها را در دسته ی دعاوی کیفری بررسی خواهیم کرد. چرا که در صورت آشنایی با چنین مسائلی به سرعت میتوانید به بهترین وکیل کیفری شیراز مراجعه نمایید و با کمک وی آن مشکل را برطرف سازید.
جرایم رایانهای چیست؟
هر عمل یا اقدامی که به واسطه کامپیوتر، سیستمهای مخابراتی، اینترنت یا فضای مجازی صورت بگیرد و قوانین مربوط به آن را منع نماید و برای آن نیز مجازات تعیین شده باشد؛ جزو جرایم سایبری به شمار میآید. به بیان دیگر، اگر فرد یا افرادی با استفاده از فناوری، کامپیوتر و اطلاعات سایبری مرتکب اقدامات مجرمانه شود.
برای مثال، فرد مجرم به دنبال دسترسی به اطلاعات شخصی سایر افراد در فضای مجازی و سوءاستفاده از آنها باشد. مطابق با قوانین، انجام هر گونه از این اقدامات که به دیگران آسیب میرساند و در نظم جامعه هرج و مرج ایجاد میکند؛ شامل مجازات میشود. مجازات این دسته بندی جرائم رایانهایی یا سایبری توسط قانونگذاران تعیین شده است که در ادامه به معرفی آنها میپردازیم.
انواع جرائم رایانهایی
این روزها، شاهد ارتکاب تخلفات سایبری در حوزههای مختلفی هستیم. با این حال، عمدهترین زمینهایی که بهترین وکیل شیراز پیگیر آن است؛ مربوط به هک و تخلفات اقتصادی سایبری میباشد. همانطور که مطلع هستید این نوع جرایم، ضرر و خسارات جبران ناپذیری را به سامانههای کامپیوتری وارد میکنند. با این وجود، جرایم رایانهای انواع مختلفی دارند که اصلیترین آنها را میتوان در ۳ دسته کلی قرار داد که عبارتند از:
- تخلفات علیه حفظ اطلاعات و سامانههای کامپیوتری و مخابراتی
- تخلفات علیه درستی و تمامیت اطلاعات و سیستمهای کامپیوتری و مخابراتی
- دسته بندی جرائم رایانهایی مربوط به سرقت و کلاهبرداری از طریق کامپیوتر
در ادامه هر یک از این جرایم را به صورت مفصل بررسی خواهیم کرد.
انواع جرایم سایبری؛ تخلفات علیه حفظ اطلاعات و سامانههای کامپیوتری و مخابراتی
دسته اول جرایم سایبری شامل تخلفات مختلفی میشود که برخی از مهمترین و متداولترین آنها به شرح زیر میباشند:
- دسترسی غیر مجاز: بر اساس ماده ۱ قوانین مربوط به جرایم سایبری، اگر فرد یا افرادی به طور غیر مجاز به اطلاعات، داده،ها یا سیستمهای کامپیوتری یا مخابراتی رمزگذاری و حفاظت شده نفوذ نماید؛ مجرم شناخته میشود. مجازات این نوع جرم تحمل ۹۱ روز تا یک سال حبس یا پرداخت جزای نقدی از ۵ تا ۲۰ میلیون ریال میباشد.
- شنود غیر مجاز: اگر شخص یا اشخاصی به طور غیر مجاز محتوا و اطلاعات در حال انتقال ارتباطات غیرعمومی در سیستمهای مخابراتی یا کامپیوتری را شنود کند؛ مرتکب تخلف سایبری میشود. مجازات در نظر گرفته برای چنین جرمی پرداخت جزای نقدی از ۱۰ تا ۴۰ میلیون ریال و تحمل حبس از ۶ تا ۲۴ ماه یا هر دو مجازات به طور همزمان میباشد.
- جاسوسی کامپیوتری: در صورتی که فرد یا افرادی به اطلاعات سری و امنیتی (اطلاعاتی که افشای آنها امنیت یا منافع ملی را به خطر میاندازد) سیستمهای کامپیوتری یا مخابراتی به طور غیرمجاز نفوذ یا آنها را شنود کنند به مجازاتی برابر با ۱ تا ۳ سال حبس، پرداخت جریمه نقدی از ۲۰ تا ۶۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات برای آنها در نظر گرفته میشود.
همچنین اگر فرد مذکور اطلاعات را در اختیار اشخاص فاقد صلاحیت قرار دهد؛ به تحمل ۲ تا ۱۰ سال حبس محکوم میشود. در شرایطی که فرد این اطلاعات را افشا نماید یا در اختیار سازمانها و دولتهای سایر کشورها بگذارد؛ به ۵ تا ۱۵ سال حبس محکوم میشود.
انواع جرائم رایانهایی؛ تخلفات علیه درستی و تمامیت اطلاعات و سیستمهای کامپیوتری و مخابراتی
این دسته بندی جرائم رایانهایی نیز دارای زیرمجموعههای بسیاری است که رایجترین آنها را مورد بررسی قرار میدهیم:
- دسته بندی جرائم رایانهایی، جعل کامپیوتری: اگر در اطلاعات قابل استناد به طور غیر مجاز تغییری رخ دهد؛ اطلاعات متقلبانهایی ایجاد شود و اطلاعات یا علائم موجود روی کارتهای ذخیره سازی در سیستمهای کامپیوتری، مخابراتی یا تراشهها تغییر یابند؛ جعل کامپیوتری صورت میگیرد. توجه داشته باشید که استفاده از اطلاعات یا کارتهای مجعول شامل حبس یا پرداخت جریمه نقدی یا هر دو میشود.
- تخریب و خرابکاری در اطلاعات: اگر شخص یا اشخاصی، اطلاعات دیگران را از سیستمهای کامپیوتری پاک، تخریب یا مختل نماید؛ مجرم شناخته میشود. مجازات چنین جرمی، تحمل حبس از ۶ تا ۲۴ ماه، پرداخت جریمه نقدی از ۱۰ تا ۴۰ میلیون ریال یا هر دو است.
انواع جرائم رایانهایی؛ جرائم مربوط به سرقت و کلاهبرداری از طریق کامپیوتر
آخرین و رایجترین دسته بندی جرائم رایانهایی که از طریق کامپیوتر و در بستر اینترنت صورت میپذیرد؛ سرقت و کلاهبرداری سایبری است.
- سرقت کامپیوتری: اگر شخصی اطلاعات فرد دیگر را بدزدد؛ براساس ماده ۱۲ قانون جرایم سایبری، سرقت کامپیوتری صورت میگیرد.
- کلاهبرداری رایانهای: هرگونه استفاده غیر مجاز از سیستمهای مخابراتی یا کامپیوتری و انجام اقدامات فریبکارانه مانند تغییر، حذف، ایجاد اطلاعات، اختلال در سیستمها جهت کسب مال یا منفعت جزو کلاهبرداری سایبری به شمار میآید. مجازات تعیین شده برای کلاهبرداری سایبری شامل رد مال، حبس از ۱ تا ۵ سال یا پرداخت جریمه از ۲۰ تا ۱۰۰ میلیون ریال یا هر دو مجازات میباشد.
بهترین وکیل جرائم رایانهایی
همانطور که مشاهده نمودید؛ امروزه بسیاری از مردم عزیزمان خواسته یا ناخواسته درگیر مسائل و مشکلات کامپیوتری و سایبری میشوند. به همین دلیل کمک گرفتن از بهترین وکیل شیراز که در حوزه جرایم و تخلفات سایبری تجربه و دانش تخصصی دارد؛ ضروری است. چرا که این فرد متخصص و باتجربه از طریق ارائه بهترین راهکارها مشکلات شما را برطرف میسازد. نکته حائز اهمیت دیگری که همه وکلای سایبری به قربانیان بالقوه این تخلفات پیشنهاد میکنند؛ مراقبت از اطلاعات و حریم شخصیشان است. برای آشنایی بیشتر با چگونگی مراقبت از حریم خصوصی در اینترنت، میتوانید مقاله «حفظ حریم خصوصی در فضای مجازی» را مطالعه نمایید.
